ผศ.อังสนา โยธินารักษ์  อาจารย์ประจำ กลุ่มวิชาวิทยาศาสตร์การบริการโลหิต คณะเทคนิคการแพทย์

ดร.สัณห์สิรี เมืองมาลย์  อาจารย์ประจำ กลุ่มวิชาวิทยาภูมิคุ้มกัน คณะเทคนิคการแพทย์

ในสถานการณ์ที่มีการระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (Coronavirus disease 2019 หรือ COVID -19 ) ซึ่งส่งผลกระทบในวงกว้างหลากหลายภาคส่วน ทำให้ทุกองค์กร ทุกหน่วยงาน โดยเฉพาะภาคธุรกิจเอกชนและภาคการศึกษา ได้มีการปรับรูปแบบ วิธีการทำงาน ด้วยการนำเอาเทคโนโลยีดิจิทัลเข้ามาเป็นส่วนหนึ่งในการติดต่อสื่อสาร เพื่อหลีกเลี่ยงการพบปะ และการอยู่ในสถานที่ที่มีการรวมตัวของคนเป็นจำนวนมาก

I.   การเรียนการสอนออนไลน์

เทคนิคหรือกลยุทธ์ที่ใช้ คือ ใช้แอปพลิเคชันช่วยจัดการเรียนการสอนออนไลน์ ดังนี้

            1.  Google Classroom

                 ข้อดี

                 -    ช่วยให้ผู้เรียนและผู้สอนเชื่อมต่อกันได้ง่าย ๆ ทั้งภายในและภายนอกห้องเรียน

                 -    ช่วยประหยัดเวลาและลดการใช้กระดาษ

                 -    สามารถสร้างห้องเรียน แจกจ่ายงาน สื่อสาร และจัดการสิ่งต่างๆ ให้เป็นระเบียบตลอดเวลาได้อย่างง่ายดาย

            2.  Google form

                 ข้อดี

                 -    การสร้างฟอร์มการเช็คชื่อเข้าเรียน แบบประเมินผลการเรียนการสอน และการสร้างแบบทดสอบไว้ให้ผู้เรียน

                     ทำ

           3.  Microsoft PowerPoint

                 ข้อดี

                 -    ผู้สอนสามารถบันทึกการสอนเพื่อให้นักศึกษาได้เข้ามาศึกษา ทบทวนเนื้อหาที่เรียนแบบออนไลน์ด้วยตัวเอง

                     ทำให้ไม่ต้องใช้โปรแกรมมากมายในการบันทึกการสอน

            4.  Google Meet

                 ข้อดี

                 -    เชื่อมโยงกับ Google calendar และ Google classroom และสามารถบันทึกการประชุมไปที่ Google

                     Drive

                 -    บุคลากรในคณะมีความคุ้นเคยการใช้งาน เนื่องจากเคยมีการจัดฝึกอบรมการใช้งานมาแล้ว

                 ข้อด้อย

                 -    ตั้งแต่เดือนตุลาคม พ.ศ. 2563 ถ้าเป็นแอพลิเคชั่นที่ใช้ฟรีจะรองรับผู้เข้าร่วมได้ไม่เกิน 100 คน

            5.  Microsoft Team

                 ข้อดี

                 -    สามารถรองรับผู้เข้าร่วมได้สูงสุดถึง 250 คน สามารถแชร์และแก้ไขเอกสาร Word, PowerPoint และ

                     Excel ได้แบบเรียลไทม์

            6.  Zoom

                 ข้อดี

                 -    นักศึกษาไม่จำเป็นต้องมีบัญชีผู้ใช้งาน (E-mail)

                 ข้อด้อย

                 -    ไม่สามารถใช้งานผ่าน web browser ได้ ต้อง download โปรแกรม

                 -    โปรแกรมในเวอร์ชั่นฟรี จะใช้งานได้ครั้งละ 40 นาทีเท่านั้น

            7.  OBS เป็น open source software สำหรับบันทึกวิดีโอและถ่ายทอดสด โดยสามารถสร้างฉากสำหรับการตัด

                 สลับจอ (switching) และใส่องค์ประกอบที่ต้องการนำเสนอได้หลายชนิด เช่น

                 -    Window Capture สำหรับจับภาพหน้าจอ

                 -    Images สำหรับใส่รูป, โลโก้

                 -    Images Slide Show สำหรับใส่สไลด์โชว์

                 -    Text สำหรับใส่ข้อความ

                 -    Video Capture Device สำหรับดึงภาพจากกล้องเว็บแคม, แคปเจอร์การ์ด (Video Capture Card)

                 -    Game Capture สำหรับจับภาพหน้าจอ จากเกมส์ และโปรแกรมเล่น VDO เช่น VLC, GOM Player

            การนำ OBS มาใช้ในการสอนออนไลน์ผู้สอนสามารถสร้างฉาก แสดงภาพจากโปรแกรม PowerPoint หรือโปรแกรมอื่น รวมถึงภาพจาก browser ต่างๆ และถ่ายทอดสดผ่าน application เช่น YouTube หรือ Facebook โดยคัดลอก streaming key  ของแต่ละ platform มาตั้งค่าการ stream ใน OBS หลังจากนั้นเลือก start streaming เพื่อเป็นการเริ่มถ่ายทอดสด ผู้บรรยายได้สาธิตการสอนวิชา MTH202 เครื่องมือวิทยาศาสตร์ ถ่ายทอดสดผ่าน YouTube โดยอุปสรรคและปัญหาที่พบคือ สัญญาณที่ถ่ายทอดสดออกมานั้นจะล่าช้าประมาณ 10 วินาที

การถ่ายทอดสดผ่าน OBS มีข้อดีคือ ผู้ชมสามารถเข้ามารับชมได้ไม่จำกัดจำนวน และไม่จำกัดเวลาในการถ่ายทอดสด เหมาะสำหรับนำไปใช้ในการเรียนการสอนสำหรับห้องเรียนออนไลน์ขนาดใหญ่ หรือการสัมมนาออนไลน์ที่มีผู้รับชมจำนวนมาก แต่มีข้อเสียคือ ผู้ชมสามารถสื่อสารโต้ตอบกับผู้สอนได้ผ่านทางกล่องสนทนา (chat box) เท่านั้น

II.   การสอบออนไลน์

เทคนิคหรือกลยุทธ์ที่ใช้ คือ เปิดกล้อง สอบผ่านหน้าจอ ให้ผู้เข้าสอบแสดงให้เห็นหน้าจอของอุปกรณ์คอมพิวเตอร์ที่ใช้สอบในระหว่างทำข้อสอบ

วิธีการ/ขั้นตอน หรือกระบวนการที่ทำให้งานนั้นประสบความสำเร็จ :

การสอบออนไลน์ โดยให้เปิดกล้อง สอบผ่านหน้าจอ ตอบผ่านอินเทอร์เน็ต

การสอบออนไลน์ แต่มีการคุมสอบให้รัดกุมมากขึ้น เช่น มีการเห็นหน้าจอของผู้เข้าสอบ โดยใช้โปรแกรม เช่น

log me in

speed test โดยมีการจำกัดระยะเวลาในการทำข้อสอบ  ส่งข้อสอบให้ทำทางออนไลน์ ที

ละข้อทีละส่วน ทำตามเวลาที่กำหนดของแต่ละข้อ และไม่มีสิทธิย้อนกลับไปทำ หมดเวลาก็ปิด ให้ไปทำข้อถัดไป

project ด้วยตนเองแทนการสอบ

Oral examination) เป็นรายคน

อุปสรรคหรือปัญหาของการสอบแบบออนไลน์

พบว่านักเรียน/นิสิต/นักศึกษา มีพฤติกรรมโกงสอบออนไลน์อย่างกว้างขวาง และยังไม่มีวิธีการใดที่จะแก้ไขปัญหาการทุจริตในการโกงสอบออนไลน์ อย่างได้ผล

แนวทางการแก้ไข:

ในกรณีสอบออนไลน์ควรเป็นข้อสอบ open book ไม่ควรเป็น closed book exam เพราะสามารถลอกจาก

อินเทอร์เน็ตมาตอบได้ ถึงอย่างไรก็ตาม การประเมินผลการเรียนรู้ทางออนไลน์ ในวิกฤติโควิด-19 นักศึกษาที่ต้องการโกง จะสามารถโกงได้เสมอ ทุจริตได้เสมอ และไม่มีทางแก้ไขหรือป้องกันการทุจริตในการสอบได้โดยง่าย และไม่มีวิธีการจัดการสอบออนไลน์วิธีการใดที่จะป้องกันการทุจริตได้ 100 % ทั้งนี้ต้องปรับให้เหมาะสมกับสถานการณ์ เนื้อหา หรือ expected learning outcome และลักษณะนิสัยของนักศึกษาแต่ละสถาบัน

III.  การประชุมออนไลน์

     การจัดสัมมนาผ่านระบบสื่อออนไลน์ Facebook Live ของคณะเทคนิคการแพทย์ 

            เทคนิคหรือกลยุทธ์ที่ใช้ คือ ระบบสื่อออนไลน์ Facebook Live ของคณะเทคนิคการแพทย์ มหาวิทยาลัยรังสิต และ โปรแกรม VMix

วิธีการ/ขั้นตอน หรือกระบวนการที่ทำให้งานนั้นประสบความสำเร็จ:

การกล่าวเปิดการสัมมนาโดยคณบดี คณะเทคนิคการแพทย์ :อัดคลิปวิดีโอล่วงหน้า เป็นไฟล์ MP4

การบรรยายโดยวิทยากร : อัดคลิปวิดีโอล่วงหน้า เป็นไฟล์ MP4

การดำเนินรายการโดยพิธีกร และการตอบคำถามโดยวิทยากร : มีการจัดทำคิวงานและซ้อมใหญ่ก่อนวันจริง

การถาม-ตอบ แบบสด โดยใช้โปรแกรม Zoom แบบเปิดกล้อง

การประเมินการดำเนินกิจกรรม : ประเมินจากความพึงพอใจของผู้เข้าร่วมประชุม

การสรุปผู้ได้คะแนน CMTE โดยเป็นผู้ที่ลงทะเบียนล่วงหน้าและการ CHECK IN เข้าร่วมสัมมนา หรือ ผู้ที่ลงทะเบียนล่วงหน้าและร่วมประเมินผลการจัดกิจกรรม

            ผู้มีส่วนร่วม ได้แก่ คณาจารย์กลุ่มวิชาวิทยาศาสตร์การบริการโลหิตและกลุ่มวิชาวิทยาภูมิคุ้มกัน คณะเทคนิคการแพทย์ และ เจ้าหน้าที่สำนักงาน Wisdom Media

อุปสรรคหรือปัญหาในการทำงาน และแนวทางการแก้ไข

1.  ต้องจัดเตรียมเนื้อหาให้กระชับและเข้าใจง่ายในระยะเวลาที่จำกัด

ปกติก่อนเริ่มการจัดสัมมนา จะมีการวางแผนด้านระยะเวลา เพื่อที่จะได้สามารถจัดเนื้อหาและสคริปที่ต่อเนื่องจนหมดเวลาสัมมนา เนื้อหาควรกระชับ เข้าใจได้ง่าย พร้อมทั้งมีสไลด์เนื้อหาเพื่อให้ผู้เข้าร่วมสัมมนาสามารถนำสไลด์ไปดูภายหลังการสัมมนาได้

2.  ความเร็วอินเทอร์เน็ต

ด้วยรูปแบบที่เป็นการจัดสัมมนาแบบออนไลน์ ดังนั้นอินเทอร์เน็ตจึงเป็นส่วนสำคัญอย่างมากในการจัดงานในแต่

ละครั้ง หากอินเทอร์เน็ตช้าหรือหลุดขณะสัมมนา อาจทำให้ผู้เข้าร่วมสัมมนาเกิดความไม่ประทับใจ หรืออาจทำให้

เกิดการร้องเรียนเกี่ยวกับการจัดงานครั้งนั้นได้

3.  การเตรียมเครื่องมือและอุปกรณ์ที่ใช้จัดงาน

ในการเตรียมอุปกรณ์ให้พร้อม ทั้งกล้อง ทั้งไมโครโฟนและคอมพิวเตอร์ที่ทำการเชื่อมต่อกับโปรแกรม ก่อนใช้

งานต้องมีการทดลองก่อน 1 ครั้ง เพื่อไม่ให้เกิดความผิดพลาดเกี่ยวกับอุปกรณ์ในวันที่จัดสัมมนา เพราะการจัดงาน

ประชุมวิชาการออนไลน์ในแต่ละครั้ง จะต้องมีการจัดสรรเวลา วันที่ ไว้แล้วและไม่สามารถเลื่อนการจัดได้ หากเกิด

ความผิดพลาดของอุปกรณ์ จนทำให้ต้องเลื่อนการจัดงาน อาจส่งผลเสียให้กับผู้จัดงานได้

4.  หัวข้อของงาน

หัวข้อของงานนั้นเป็นสิ่งที่ดึงดูดผู้คนให้เข้ามาลงทะเบียนเพื่อเข้าร่วมได้ นอกจากหัวข้อแล้ว ยังรวมไปถึง

รายละเอียดของเนื้อหาภายในงาน วิทยากรของงาน และวิธีการในการดำเนินงาน ต้องดึงดูดผู้คนให้สนใจและฟังไปเรื่อยๆ ได้ตั้งแต่ต้นจนจบ

5.  การได้ยิน

การได้ยินยังคงเป็นปัญหาหลักที่ไม่สามารถแก้ไขได้ เนื่องจากผู้เข้าร่วมสัมมนาแต่ละคนเข้าร่วมผ่านอุปกรณ์

และระบบสัญญาณอินเทอร์เน็ตที่แตกต่างกัน ส่งผลให้เกิดอุปสรรคในการได้ยินของเสียงในทุกประโยค

การจัดสัมมนา เรื่อง “APHERESIS : TECHNIQUE AND ITS APPLICATION IN COVID-19 INFECTED SITUATION” วันพุธที่ 26 สิงหาคม 2563 ผ่านระบบสื่อออนไลน์ Facebook Live ของคณะเทคนิคการแพทย์ ผลประเมินจากความพึงพอใจของผู้เข้าร่วมประชุม อยู่ที่ระดับอย่างน้อย 4.61 จากระดับ 5